In de wereld van duurzaam tuinieren en compostering is er een interessante techniek die steeds meer aandacht krijgt: bokashi. Deze Japanse methode van gefermenteerd compost maken biedt tal van voordelen en maakt het mogelijk om een breder scala aan organisch afval te verwerken. In deze blogpost ontdek je wat bokashi precies is, hoe het werkt en welk afval wel en niet geschikt is voor het bokashi-proces.

Wat is bokashi?

Bokashi, wat in het Japans “gefermenteerd organisch materiaal” betekent, is een methode waarbij organisch afval wordt gefermenteerd met behulp van specifieke micro-organismen, zoals melkzuurbacteriën. Dit proces vindt plaats in een luchtdichte container, waarbij het afval afbreekt zonder zuurstof. Het resultaat is een rijke, voedingsrijke compost die de bodemstructuur verbetert en plantengroei stimuleert.

Voordelen van bokashi:

Bokashi heeft verschillende voordelen ten opzichte van traditionele compostering:

1. Verwerking van breed scala aan afval: Bokashi kan een breder scala aan organisch afval verwerken, inclusief vlees, zuivelproducten en gekookt voedsel, die normaal gesproken niet geschikt zijn voor traditionele composthopen.

2. Sneller fermentatieproces: Het fermentatieproces verloopt sneller dan traditionele compostering, waardoor de bokashi sneller beschikbaar is als bodemverbeteraar.

3. Vochtbehoud en plantengroei: Bokashi helpt bij het behouden van vocht in de bodem en stimuleert de groei van gezonde planten.

4. Geschikt voor verschillende tuinen: Het is een geschikte methode voor zowel grote als kleine tuinen en kan zelfs binnen in een emmer worden gedaan.

Wat mag er wel en niet in een bokashi-emmer?

Hoewel bokashi een breed scala aan organisch afval kan verwerken, zijn er enkele richtlijnen om te volgen om een succesvol fermentatieproces te garanderen. Hier zijn enkele voorbeelden van wat wel en niet geschikt is voor de bokashi-emmer:

Wel geschikt voor bokashi:

• Keukenresten zoals groente- en fruitschillen, koffiedik, theezakjes en eierschalen.
• Gekookt voedsel, inclusief vlees, vis, zuivelproducten en soepresten.
• Tuinafval zoals versnipperd snoeiafval, gemaaid gras en bladeren.

Niet geschikt voor Bokashi:

• Grote stukken hout of takken.
• Harde materialen zoals botten, schelpen en zaden.
• Chemisch behandeld hout of zwaar vervuild afval.

Hoe maak je bokashi?

Het maken van bokashi is eenvoudig en vereist slechts een paar stappen:

1. Verzamel het organisch afval: Verzamel het organisch afval dat geschikt is voor bokashi in een speciale bokashi-emmer. Deze emmers zijn luchtdicht en hebben vaak een aftapkraantje om overtollig vocht af te voeren.

2. Voeg bokashi-starter toe: Strooi een kleine hoeveelheid bokashi-starter over het afval. Deze starter bevat de benodigde micro-organismen om het fermentatieproces op gang te brengen. Het is verkrijgbaar bij tuincentra of online.

3. Druk het afval goed aan: Druk het afval goed aan om eventuele luchtpockets te verwijderen en zorg ervoor dat het goed in contact komt met de bokashi-starter.

4. Sluit de emmer af: Sluit de bokashi-emmer goed af om zuurstof buiten te houden. Dit zorgt ervoor dat de fermentatie optimaal kan plaatsvinden.

5. Fermentatieproces: Laat de bokashi-emmer gedurende ongeveer twee weken met rust. Tijdens deze periode vindt de fermentatie plaats en wordt het afval omgezet in waardevolle compost.

6. Gebruik de bokashi: Na de fermentatieperiode is de bokashi klaar voor gebruik. Je kunt het direct in de tuin begraven of mengen met de bodem. Het helpt bij het verbeteren van de bodemstructuur en voegt voedingsstoffen toe aan de bodem.

Zo maak je zelf een bokashi-emmer

Een Bokashi-emmer moet aan een aantal criteria voldoen om het fermentatieproces op de juiste manier te laten verlopen. Hier zijn enkele belangrijke kenmerken waaraan een Bokashi-emmer moet voldoen:

1. Luchtdicht: Het is essentieel dat de Bokashi-emmer luchtdicht is afgesloten. Dit zorgt ervoor dat het fermentatieproces anaëroob (zonder zuurstof) kan plaatsvinden. Een goed sluitend deksel is daarom noodzakelijk om lucht buiten te houden.

2. Stevig en lekvrij: De emmer moet stevig en lekvrij zijn om te voorkomen dat er vloeistof of geur ontsnapt. Het gebruik van een speciale Bokashi-emmer met een goede kwaliteit afdichting en lekvrije eigenschappen is vaak de beste optie. Als je een gewone emmer gebruikt, controleer dan of deze goed afsluitbaar is.

3. Geschikte grootte: Kies een emmer die geschikt is voor de hoeveelheid keukenafval die je produceert. Een te kleine emmer kan snel vol raken, terwijl een te grote emmer mogelijk niet efficiënt is voor het fermentatieproces. Het is handig om te weten hoeveel keukenafval je gemiddeld per dag of per week hebt, zodat je een emmer kunt kiezen die daarbij past.

4. Afvoersysteem voor vloeistof: Tijdens het fermentatieproces produceert de Bokashi-emmer vaak vloeistof, ook wel bekend als Bokashi-sap. Dit sap is rijk aan voedingsstoffen en kan worden gebruikt als vloeibare meststof. Een goede Bokashi-emmer heeft een afvoersysteem om het sap op te vangen, zodat het gemakkelijk kan worden verzameld en gebruikt.

5. Gemakkelijk te openen en te sluiten: Het is handig als de emmer gemakkelijk te openen en te sluiten is, vooral wanneer je keukenafval wilt toevoegen. Zorg ervoor dat het deksel stevig vastklikt of vergrendelt om te voorkomen dat er lucht binnenkomt.

Het is mogelijk om kant-en-klare Bokashi-emmers te kopen die aan al deze vereisten voldoen. Deze emmers zijn speciaal ontworpen voor het Bokashi-proces. Als alternatief kun je ook zelf een emmer aanpassen door bijvoorbeeld een bestaande emmer luchtdicht af te sluiten met een stevig deksel en eventueel een afvoersysteem toe te voegen.

Bedenk wel dat de effectiviteit van het Bokashi-fermentatieproces niet alleen afhangt van de emmer, maar ook van het gebruik van de juiste startercultuur en het opvolgen van de juiste fermentatierichtlijnen. Startercultuur kun je kant-en-klaar kopen maar eventueel ook zelfmaken.

Concusie

Bokashi is een interessante methode van gefermenteerd compost maken die veel voordelen biedt ten opzichte van traditionele compostering. Het stelt je in staat om een breder scala aan organisch afval te verwerken en levert een voedingsrijke compost op die de bodemstructuur verbetert en plantengroei stimuleert. Door de juiste materialen in de bokashi-emmer te plaatsen en het fermentatieproces correct te volgen, kun je op een efficiënte en duurzame manier van organisch afval compost maken.

Probeer bokashi eens uit in je eigen tuin en ontdek de voordelen van deze unieke composteermethode. Je zult versteld staan van de resultaten!